به نقل از «تسنیم»

انتشار سروده‌های رودکی به کوشش علی رواقی/ کاستی‌های بزرگ در دیوان کوچک پدر شعر فارسی

تاریخ انتشار: ۱۱ شهریور ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۱۵۲۵۸۱

«سروده‌های رودکی»، به کوشش علی رواقی، از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. این اثر ماحصل سال‌ها مطالعه و تأمل رواقی بر سروده‌های رودکی است. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دیوان اشعار رودکی اولین‌بار در قرون 15 و 16 میلادی تدوین شد. پس از تدوین این دیوان، شارحان و فرهنگ‌نویسان آن را در حکم سرچشمه قرار دادند و همین موضوع سبب شد شعر رودکی با تألیفات شاعران دیگر بیامیزد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برخی بر این باورند که دیوان رودکی که در سال 1315 هجری شمسی در تهران منتشر شد، نمونه‌ای بود از آثار الحاقی که در دیوان او وارد شده بود. به اعتقاد برخی، ترجمه‌هایی که پس از آن از دیوان رودکی صورت گرفت، از جمله ترجمه هرمان اته که از جمله معروف‌ترین ترجمه‌ها از سروده‌های رودکی است، نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. 

از قرن نوزدهم به این سو مرحله‌ای مهم از متن‌شناسی بر آثار رودکی آغاز شد که ره‌آورد آن، انتشار تصحیح‌های مختلف و پژوهش‌های متعدد بر آثار به یادگار مانده از پدر شعر فارسی بود. با این همه، از نظر برخی از محققان، دیوان رودکی همچنان نیازمند پژوهش و تحقیق است. سروده‌های رودکی طی دهه‌های اخیر به کوشش پژوهشگران مختلفی مانند سعید نفیسی، صدرالدین عینی، میرزایف، خلیل خطیب رهبر و ... منتشر شده است. در برخی از این آثار مانند تصحیح نفیسی بر دیوان او، بسیاری از گره‌های شعری او گشوده شد و دریچه جدیدی به روی پژوهش بر سروده‌های پدر شعر فارسی گشوده شد. اما با وجود همه این تلاش‌ها، علی رواقی معتقد است که دیوان کوچک پدر شعر فارسی، همواره دارای کاستی‌ها و نادرستی‌های مکرری بوده است. 

علی رواقی که از اساتید نام‌آشنای حوزه متن‌شناسی و پژوهش‌های ادبی است، تحقیق بر آثار رودکی را از دوران دانشجویی آغاز کرده است. او در مقدمه کتاب جدید خود در این رابطه توضیح داده و گفته است که به دستور یکی از اساتید، ناگزیر به تحقیق در این زمینه پرداخته و ماحصل سال‌ها تلاش، اینک در مجموعه‌ای با عنوان «سروده‌های رودکی» از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده است.

رواقی که سال‌ها تحقیق در حوزه زبان فارسی در منطقه فرارود را در کارنامه خود دارد، در اثر جدید خود تلاش کرده تا کاستی‌های موجود در آثار رودکی را برطرف کند. اشراف او بر این حوزه از مزیت‌های اثر جدید درباره رودکی است که می‌تواند در درک و خوانش بهتر سروده‌های او یاری‌گر مخاطب باشد. او در مقدمه‌ای بر این کتاب نوشته است:

با صد هزار مردم تنهایی
بی صد هزار مردم تنهایی

بیتی که بر پیشانی این یادداشت نشسته سروده رودکی است که نزدیک به هزار و 100 سال پیش توانسته است با احساس و دریافتی درست، تنهایی انسان را در همه روزگاران به سادگی بسراید. برداشت نگارنده با توجه به تنهایی و دشواری قافیه این است.

هر وقت که این سروده ساده و کوتاه را می‌خوانم یا زمزمه می‌کنم، دلم برای رودکی می‌سوزد. تجربه‌های تاریخی و اجتماعی او را بیش از پیش حس می‌کنم و می‌بینم که او هنوز هم پس از گذشت 11 قرن نتوانسته است هم‌زبان یا هم‌زبانانی پیدا کند که بتوانند گفته‌ها و سروده‌هایش را درست بخوانند و بفهمند و معنی درستی از کاربردهای زبانی‌اش، در همین چند و چندین 100 بیت برجای مانده از او، به دست دهند. بارها با خود گفته‌ام اگر خدای نکرده! مجموعه سروده‌های رودکی، خواه 100 هزار بیت یا به روایتی سیزده ره صد هزار بیت، ماندگار شده بود، آن وقت چگونه می‌توانستیم دشواری‌ها و پیچیدگی‌های زبانی و بیانی پدر شعر فارسی را بشناسیم و از معنای دقیق واژگان او آگاه شویم؟

با این همه جای بسیار دریغ است که شمار فراوانی از شعرهای این شاعر بزرگ از میان رفته است یا به دست تازیان و هم‌اندیشه‌گان اعراب تباه شده است و مشتاقان فرهنگ و ادب فارسی از خوانش مضامین گونه‌گون و زیبای این سراینده توانمند محروم مانده‌اند و همین سبب شده است که ما گنجینه بزرگی از واژگان زبان فارسی و زبان‌های ایرانی میانه شرقی به ویژه زبان سغدی را از دست بدهیم، زبانی که در سده‌های سوم و چهارم هجری و پیش از آن و حتی در سده‌های پس از آن تا قرن هشتم، زبان گفتاری بیشترینه مردم ماوراء‌النهر(فرارود) بوده است.

دفتر کوچک شعر رودکی افزون بر بیست و چندبار، به صورت‌های گونه‌گون، به چاپ رسیده و بسیاری از سروده‌های او به چندین زبان ترجمه شده است اما با تأسف باید گفت که در همه این چاپ‌ها، هنوز هم بدخوانی‌ها و کاستی‌ها و نادرستی‌های واژگانی و معنایی کم نیست. طبعاً برای هر خواننده آگاه این پرسش پیش می‌آید که این همه دشواری‌های زبانی که در شعر رودکی و دیگر سرایندگان و نویسندگان هم حوزه او، یعنی فرارودیان(مردم ماوراءالنهر) می‌بینیم، از کجا سرچشمه گرفته است؟...

علی رواقی «فرهنگ زبان فارسی افغانستان»‌ را منتشر می‌کند

رواقی در ابتدا نگاهی انداخته به دیوان‌های مختلفی که از رودکی طی دهه‌های مختلف منتشر شده است. سپس در ادامه، به ارائه ابیات به یادگار مانده از پدر شعر فارسی در قالب‌های مختلف قطعه، قصیده، غزل، رباعی و مثنوی‌ها و ابیات پراکنده پرداخته است. بخش دیگر کتاب که بر ارزش کار او افزوده، نمایه‌ای مفصل و مهم است که در انتهای کتاب مبتنی بر نمایه واژگان پهلوی، سغدی و نمایه نام‌ها و جای‌ها، ارائه شده است.

فرهنگستان زبان و ادب فارسی کتاب جدید علی رواقی را در 500 نسخه و در 843 صفحه در دسترس علاقه‌مندان به ادبیات کلاسیک قرار داده است.

انتهای پیام/

R1013197/P/S4,35/CT4 واژه های کاربردی مرتبط کتاب و ادبیات بیشتر بخوانید... علی رواقی «فرهنگ زبان فارسی افغانستان»‌ را منتشر می‌کند قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان بیشتر بخوانید... علی رواقی «فرهنگ زبان فارسی افغانستان»‌ را منتشر می‌کند واژه های کاربردی مرتبط کتاب و ادبیات پربیننده‌ترین اخبار فرهنگی ۱ وقایع روز دوازدهم محرم| ورود کاروان اسیران کربلا به کوفه ۲ وقایع روز یازدهم محرم| عبور کاروان اسرای کربلا از کنار بدن‌های مطهر شهدا ۳ درخشنده: دوست دارم مجسمه شهید سلیمانی را در سطح شهر ببینم ۴ حسین انتظامی درگذشت مدیر مسئول ماهنامه «فیلم» را تسلیت گفت ۵ ماجرای اردوگاهی با اسرای متنوع از سلطنت طلب تا بسیجی و ارتشی/ رفاقت نیروهای صلیب سرخ با اسرای ایرانی چگونه اتفاق افتاد؟ ۶ آیا استقلال بودجه شبکه‌های خارجی تلویزیون، اشتباهی است یا راهبردی؟ ۷ افزایش توان مهندسی کمیته جستجوی مفقودین با دستور سرلشکر باقری+فیلم ۸ حضور خانواده امام حسین(ع) در کربلا نشان از جنایتی عظیم دارد/ چه ابعادی از عاشورا با وجود زنان و کودکان مشخص شد؟ مهمترین اخبار فرهنگی ایده «جنگ شهرها» از دل فیلم‌ شهید آوینی بیرون آمد/ ماجرای نجات معجزه‌آسای کودک ۴ساله و سوژه‌ای که «ماه عسلی» شد! رهبر انقلاب: عزاداری امسال در تاریخ کشور ماندگار شد باز کردن راه تنفسی تولید در صنعت چاپ با راه‌حل‌های کوتاه مدت/ دولت نوشدارو را دریابد حضور خانواده امام حسین(ع) در کربلا نشان از جنایتی عظیم دارد/ چه ابعادی از عاشورا با وجود زنان و کودکان مشخص شد؟ مهمترین اخبار تسنیم رهبر انقلاب: خیانت امارات دیر نخواهد پایید/ نباید دانش‌آموز مدرسه دولتی شانس کمتری برای قبولی در کنکور داشته باشد لبنان| آغاز رایزنی‌های ادیب برای تشکیل کابینه از فردا/ اسامی برخی از وزیران اعلام شد نشست کمیسیون مشترک برجام آغاز شد گزارش ویدئویی| درددل مردم آبادان با رئیس مجلس/ اینجا ‌هیچ امکاناتی نداریم/ گلایه مردم از بلاتکلیفی ۲۰ساله بازارچه مرزی گروه‌های فلسطینی: تبعات خطرناک اقدام خائنانه امارات/ مقاومت تنها گزینه برای مقابله با توطئه‌ها است درباره ما ارتباط با ما آرشیو اخبار پیوندها بازار پربیننده‌ترین اخبار قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان ما را دنبال کنید: RSS اینستاگرام توییتر فیسبوک   آپارات   بیسفون   سروش   ویسپی   آی‌گپ
All Content by Tasnim News Agency is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

منبع: تسنیم

کلیدواژه: کتاب و ادبیات کتاب و ادبیات پدر شعر فارسی ادب فارسی زبان فارسی علی رواقی کاستی ها منتشر شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۱۵۲۵۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایران هراسی در مقابل آموزش زبان فارسی و تبلیغ سفر به ایران

محمد اسدی موحدی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه باید تلاش کرد تا گردشگران بیشتری به ایران بیایند، گفت: این اتفاق به نفع ایران است. من در کشورهای مختلفی مأموریت داشته‌ام معتقدم باید تا نخبگان و حتی مردم عادی به هر بهانه‌ای از ایران دیدن کنند. چون دیدن و سفر کردن بهترین راه برای خنثی سازی تبلیغات علیه کشورمان است. برای من جای تعجب است که برخی از مردم در ارمنستان که با آنها اشتراکات فرهنگی زیادی داریم ایران را با کشورهای عقب افتاده مقایسه می‌کنند.

وی گفت: به تازگی ۷ نفر از بهترین بلاگرهای ارمنی را به ایران فرستادیم و از شهرهای کیش، اصفهان، کاشان و تهران بازدید کردند. در واقع این کارها جزو وظایف وزارت میراث فرهنگی است که باید کمک کند اما این کار را رایزنی و سازمان فرهنگ و ارتباطات انجام می‌دهد. یکی از وظایف رایزنان باید فعالیت در حوزه گردشگری باشد. ما به وزارت میراث فرهنگی انتقاد داشتیم که با رایزنان و سازمان فرهنگ و ارتباطات آن طور که باید، همراه نیستند. همچنین محتواها در سطح بین المللی نیست. هر چند به تازگی بهتر از قبل شده است.

وی تصریح کرد: رایزنان وظیفه دارند در حوزه گردشگری فعال باشند چه وزارت میراث فرهنگی حمایت کند چه نکند. گردشگری از اولویت‌های کاری رایزنان فرهنگی است. من در ۷ ماهی که به ارمنستان آمده‌ام صد نفر را به ایران فرستاده‌ام تا ایران را بیشتر بشناسند.

وی با بیان اینکه ایران هراسی، شیعه هراسی و اسلام هراسی در برخی از کشورها وجود دارد و یکی از چالش‌های ماست گفت: باید تلاش کنیم در هر یک از این اضلاع کار کنیم و ترس و نگرانی که نسبت به ایران وجود دارد را برطرف کنیم. یکی از این کارها، ارتباط با نخبگان و رسانه‌ها و دعوت از علمای اهل تسنن برای شرکت در کنفرانس‌های علمی است.

اسدی موحد بیان کرد: رسانه و فضای مجازی تأثیر زیادی در شناخت از ایران دارد. در این زمینه سازمان فرهنگ و ارتباطات پیشرو شده است و پلتفرم‌های خوبی را برای مقابله با ایران هراسی طراحی کرده است.

وی تصریح کرد: برخی از کشورها که تلاش می‌کنند ایران هراسی به وجود بیاورند در تلاش هستند ایران را به عنوان یک مقصد امن گردشگری نشان ندهند. ما وظیفه داریم در این زمینه تلاش کنیم که برعکس آن اتفاق بیفتد. یکی از راه‌های مبارزه با آن، تبادل دانشجو و گروه‌های هنری است. فیلم‌ها و تولیدات فرهنگی و هنری به مبازره با ایران هراسی کمک می‌کند. ایران محتوای خوبی دارد اما نتوانسته به خوبی آن را عرضه کند. در حال حاضر کشورهای دیگر در ارمنستان از طریق فیلم‌ها و سریال‌ها نفوذ فرهنگی قوی کرده‌اند. در صورتی که تشابهات فرهنگی با ارمنستان ندارند ولی ایران با ارمنستان تشابهات فرهنگی به خصوص درباره سبک زندگی و اصول خانواده داریم ولی نتوانسته‌ایم آن را به خوبی ارائه کنیم.

وی افزود: رفت و آمد نخبگان بین ایران و ارمنستان و دانشگاه‌های دو کشور زیاد شده است. چندی پیش همایش میراث مکتوب برگزار شد و چند نفر از اساتید ایرانی هم در آن حضور داشتند.

اسدی موحد گفت: ارمنستان کمتر از سه میلیون نفر جمعیت دارد اما این کشور ظرفیت زیادی برای فعالیت‌های فرهنگی و علمی دارد. برای من شگفت انگیز است که این کشور آنقدر فضای کار دارد مثلاً معرفی صنایع دستی ایران در ارمنستان ظرفیت بسیار خوبی است. بنابراین باید در این زمینه‌ها بیشتر کار کرد.

این رایزن فرهنگی گفت: قصد داریم هفته‌های فرهنگی متعددی در ارمنستان برگزار کنیم. هفته فرهنگی همدان سال گذشته برگزار شد و امسال استان‌های خراسان رضوی و آذربایجان شرقی و غربی، کردستان و مازندران هفته فرهنگی برگزار می‌کنند. هر چه مدیران این استان‌ها بیشتر درخواست کنند و پیگیر باشند ما هم در برگزاری این هفته‌های فرهنگی کمک شأن می‌کنیم.

وی درباره آموزش زبان فارسی در کشور ارمنستان نیز توضیح داد: مسجد کبود ایروان فضای کافی برای برگزاری کلاس دارد، در این کلاس‌ها زبان فارسی آموزش داده می‌شود. در حال حاضر ۶ کلاس زبان فارسی در چهار سطح ابتدایی متوسطه، پیشرفته و فوق پیشرفته برگزار می‌شود. اینها فرصت‌های فرهنگی خوبی است که در ارمنستان داریم. اینجا کتابخانه ای با ۸ هزار کتاب دارد که محل رجوع نخبگان و محققان است. همچنین در سه دانشگاه کرسی ایران شناسی داریم. قبلاً ۱۷۰۰ دانش آموز زبان فارسی در مدارس ایروان داشتیم که این تعداد در طول ۶ ماه به سه هزار و ۳۰۰ نفر رسیده است. این افراد از کلاس پنجم تا نهم زبان فارسی یاد می‌گیرند. این فرصت منحصر به فردی است.

وی ادامه داد: در کشورهای دیگر هم آموزش زبان فارسی داریم و افراد این زبان را به دلیل علاقه شأن یاد می‌گیرند ولی سیستماتیک نیست. اما دولت ارمنستان از دو سال پیش اعلام کرده که مدارس باید زبان سوم را نیز به دانش آموزان تعلیم دهند که یکی از آنها باید زبان کشورهای همسایه باید باشد. این قانون و روابط خوب سیاسی و فرهنگی دو کشور باعث شده آموزش زبان فارسی در ارمنستان گسترش یابد.

وی افزود: ما باید نسخه جدایی در ارمنستان برای آموزش زبان فارسی بپیچیم. نمی‌توان همان الگویی که در کشورهای دیگر برای ترویج زبان فارسی وجود دارد در این کشور هم پیاده کرد. باید این آموزش‌ها با توجه به ذائقه دانش آموز ارمنی تدوین شود. بهتر است معلمان و مدیران مدرسه‌های ارمنی به ایران بیایند چون مدیر هست که تصمیم می‌گیرد چه زبانی در مدرسه تدریس شود. ایجاد انگیزه در افراد موجب می‌شود تا برای افزایش ساعت آموزش تلاش کنند.

کد خبر 6096705 فاطمه کریمی